Onder de titel "Indiase verpleegkundigen veroveren Vlaamse woonzorgcentra" brengt Knack vandaag een uitgebreide bijdrage over de problematiek van de Indische verpleegkundigen.
Het artikel legt alvast een aantal problemen bloot, waar de sector sinds 10 jaar mee worstelt.
De provincie Kerala als kanaal
Het gaat daarbij over verpleegkundigen uit Kerala, een Indische provincie met een heel wat opgeleide verpleegkundigen. Allemaal komen ze uit Kerala, allemaal hebben ze via een verkort traject in een HBO5-school een graduaatsdiploma verpleegkunde behaald. 92 zijn er intussen al aan het werk in woonzorgcentra verspreid over Vlaanderen. Tegen eind maart zullen er nog 75 met een diploma uitstromen aan vier verpleegscholen in Turnhout, Leuven, Aalst en Kortrijk. Ondertussen staat in Kerala al een volgende lichting klaar: 150 kandidaten werden gescreend om in Vlaanderen een opleiding te volgen en vervolgens als verpleegkundige in een woonzorgcentrum aan de slag te gaan. Visum, inschrijving aan een HBO5-school en huisvesting zijn geregeld, alleen covid-19 kan nog voor vertraging zorgen.
Daniël Leeten, directeur van HBO5 Hivset (Turnhout) formuleert het "Als zorgopleiding is het onze verantwoordelijkheid om iets te doen aan de vreselijke tekorten in de sector. Dat lukt niet als we alleen in de eigen vijver vissen." Wat niet met zoveel woorden gezegd wordt, is dat ook scholen hun voordeel doen om de dalende instroom te compenseren met deze nieuwe instroom. En gezien ook vanuit bepaalde hoek de HBO5-opleiding zoals ze nu wordt ingericht, wordt in vraag gesteld...
Zorgberoepen aantrekkelijk maken: een andere aanpak nodig ?
Knack schetst de problematiek. "Vlaanderen kampt met een historisch groot tekort aan verpleegkundigen. Vlaams zorgambassadeur Lon Holtzer spant zich al tien jaar in om studenten warm te maken voor een bachelor- of HBO5- opleiding verpleegkunde. 'Met resultaat', zegt ze. 'Tussen 2010 en 2019 is het aantal bachelordiploma's met 92 procent gestegen, bij HBO5 met meer dan 60 procent. Helaas volstaat dat niet om de dubbele vergrijzing op te vangen.
Een derde van onze verpleegkundigen is ouder dan vijftig en gaat de komende jaren met pensioen. Intussen laat ook de vergrijzing van de bevolking zich voelen. Ziekenhuizen en vooral woonzorgcentra moeten steeds meer ouderen met steeds complexere zorgnoden opvangen. De aanvoer uit de eigen opleidingen volstaat niet, zeker niet in de ouderenzorg. Jonge verpleegkundigen geven de voorkeur aan ziekenhuizen of thuisverpleging, waar banen met betere arbeidsvoorwaarden voor het rapen liggen. Zowel de federale als de Vlaamse regering trekt geld uit om de zorgopleiding aantrekkelijker te maken, maar op korte termijn zetten die initiatieven weinig zoden aan de dijk."
Het is duidelijk dat je geen zorgopleiding aantrekkeiljk kan maken als je de ouderenzorg niet aantrekkelijk maakt.
Een dringend dossier voor de Vlaamse Overheid ?
Minister Hilde Crevits startte met een onderzoek naar de tewerkstelling van de Indiase verpleegkundigen. Knack vermeldt dat behalve Hilde Crevits de minister van Onderwijs, Ben Weyts (N-VA), en die van Welzijn, Wouter Beke (CD&V), zich aangesproken mogen voelen. "Samengevat komt het immers hierop neer dat een Indiase zakenman pakken geld verdient door de structurele problemen in de Vlaamse ouderenzorg. De oplossing die hij verkoopt, werd door belastingbetalers gefinancierd, in de vorm van subsidies voor de gratis HBO5-opleiding. Bij de scholen zien ze echter geen probleem. Alles verloopt perfect legaal, de scholen zelf verdienen er geen euro aan, en met arbeids- bemiddeling voor alumni hebben ze geen zaken, bij Indiërs net zomin als bij Vlamingen. Op de vier campussen klonk het unaniem: ze nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid, als school kennen ze immers de nood in de woonzorgcentra. 'Beter zelf Indiërs opleiden volgens onze Vlaamse normen dan zomaar Roemeense verpleegkundigen te importeren', klonk het in Leuven."
Dat men deze problematiek echter niet alleen aan een paar HBO5-scholen mag overlaten mag duidelijk zijn. Lon Holtzer stelt alvast ethtische vragen. En het is duidelijk dat een gezamenlijk beleid van de minister van Werk, Onderwijs en Welzijn ontbreekt. Misschien moet dit ook naar het federaal niveau. In Wallonië is de problematiek immers al veel langer gekend.
Indiase verpleegkundigen : ervaringen in Wallonië sinds 2012
In 2014 schrijft Le Vif (Bron: Le Vif 25 04 2014) een uitgebreid artikel over het mystirieuse bedrijf dat sinds 2012 voor Wallonië Indische verpleegkundigen rekruteert. Niet toevallig hetzelfde bedrijf dat nu voor Vlaanderen rekruteert. Uit contacten met directies uit woon-en zorgcentra in Wallonië komt een positief beeld naar voor en is men blij met de oplossing op korte termijn voor het gebrek aan handen. Toch blijft men genuanceerd en kritisch naar het systeem zelf. Zowel vanuit organisaties van verpleegkundigen, vakbond als overheidshoek is men zich bewust dat dit een korte termijn oplossing is.
Ondertussen is men 7 jaar verder...
"Aan het einde van ons onderzoek laat niets ons twijfelen aan de professionele capaciteit van deze Indiase verpleegkundigen, over wiens toewijding aan de patiënten iedereen het eens is.
Hun moeizame Frans lijkt geen belemmering meer voor een goede patiëntenzorg. Al hun documenten, van diploma's tot verpleegvisa afgegeven door de provinciale medische commissie, zijn in orde. Er is geen reden om aan te nemen dat bewoners niet gebaat zouden zijn met hun werk. Niettemin roept hun verschijning binnen een systeem dat voordelen garandeert aan meerdere tussenpersonen de vraag op: zijn we getuige van een structureel probleem van het Belgische gezondheidszorgsysteem? "
(Bron: Regionale TV Wallonië Didier Legraind, Matele, 21/02/2014 )
Bron: Knack , 27 januari 2021